The beginnings of the Polish Culture Society in Edmonton
An interview with one of initiators and settlers, Prof. Edward Możejko.
Let’s take a closer look on the situation during late 60-s and early 70-s, when during meetings among friends, the topic of polish culture had appeared, as well as the need of it’s preservation, ideas how to maintain relations with Old Country, to pass polish heritage to the next generations of polish immigrants…
Yes, indeed, the situation in these years had been strange. Polonia, old part of it, still were rooted and focused on internal, domestic matters. At that time an outstanding personalities lived here, ex. Gen. Romuald Wolikowski, Prof. Czesław Rodkiewicz, Piotr Czartoryski, Irena and Mieczysław Domecki, Prof. Konstanty Kowalewski, Prof. Janusz Klawe, Col. Tadeusz Walkowski, Dr. H. Wójcicki, Ludwig Lechociński and many others.
Their activities in Polonia concentrated on preservation customs, religious tradition, and establishing polish centers (Polish Hall) and to keep alive values of socio-political system of the Second Rzeczpospolita. Despite significant contribution, which this generation gave to the surviving “being polish,” it’s had been observed clear separation from ongoing mainstream in modern Poland, specifically in culture on the process of developing and settling in political system of PRL. A wave of fresh, new polish immigrants was very limited and stroked us that we needed a new organization, which suppose to bridge modern polish culture in Poland with one present here and it could be achieve only by newcomers. It had happened during sixties and seventies a few new people came to join polish community in Edmonton; highly educated, having contracts as an academics in the University of Alberta. In addition, another reason had helped us on a way in a matter of cultural development. The Polish Academic and Business Club had been existed here and some persons had concerns regarding elitism, isolationism of this association (for inst. Prof. Czeslaw Rodkiewicz). So, it was necessary to to establish a new organization which will take care of make modern polish culture more accessible to the larger circles of society and, if possible, to the Canadians. It was brand new, completely different concept of immigrant’s way of life.
As far as I remember, on the early stage of those settlings meetings were involved Prof. Prof. Kowalewski, Kosinski, Krotki (sociologist-demographer) and I, initially post-doctoral fellow and after one year period working in the Slavonic Literaratures and Languages Institute as a polish literature and language lecturer. During the very first two meetings Prof. Rodkiewicz was present and thanks to Prof. Kowalewski (what a wonderful person, without any egoism or egocentrism), our gatherings took place in the Medicine Faculty, presently Stomatology Fac. Prof. Krotki was responsible for minutes but all of us were making some notes for our own usage. The talks oscillated around importance of polish culture, ideas how to capture attention and an interest of polish community. I was responsible for the talks with leaders of polish and other ethnic groups. I had established very close contacts with Colonel T. Walikowski, who invited myself to make a speech on the 3-rd of May Academy, organized by the Polish-Canadian Congress. I also have been invited to the private meetings and during one of those, in the Domecki Family house, I spoke about modern polish poetry, specifically Tadeusz Rozewicz works. I realized during this visits how deep was a gap between literature taste among older generation and young polish writers at that time. Participants strangely opposed lack of patriotism and ideas in presented poetry. Some even stated: “this writing was not poetry at all but “formatted” like poetry prose. Evenly cool reception had met Czeslaw Milosz works as a” non comprehensive and difficult”. When I was trying to encourage the library at Polish Hall to buy some of Milosz books, because, I argued: “He will win The Nobel Prize in the near future”, I met with skeptical reaction. Year later, when it had happened, Mr. Jerzy Hedinger publicly confirmed my early prediction.
Slowly, an awareness of need to get closer to a modern polish literature, arts, music, and paintings grew up among Polonia in Edmonton. Prof. Kowalewski took on his shoulders some organizational aspects of these, still informal, activities and seems to me, that he is the one to whom we suppose express our appreciation for his efforts to keep polish culture alive in polish community at that time.
The first President of the Polish Culture Society had become freshly arrived from Africa Prof. Aleksander Matejko. Why him and who else was present at the first official meeting of this organization?
Unfortunately, I cannot answer to this question precisely. I simply do not know if somebody has the list. Maybe Mrs. Matejko has it? Or, it could be found in Prof. Krotki archives. During this historic meeting I was in West Germany where I had received very prestigious scholarship – Alexander von Humboldt Steiftung.
I met Mrs. and Mr. Matejko for the first time just before leaving to Germany or right after coming back; I could not recollect exact time. Why Prof. Matejko? He was one of the top polish sociologists and outgrew all of us with his academic authority and number of published works. “The Sociology of Work” – I read this book time ago in Poland and in addition to it, he was known as an author of the work about sociological circumstances in post-war polish theatre, so, a culture sphere was to him unknown. Above on it, he was very dynamic person, possessing a lot of knowledge, straight forward while meeting others, hearty, helpful. Without any self-centered attitude, so typical among science circles in Poland. He jokingly talked about himself, “I am a science worker”. In my opinion he was the best choice for this position, to create by himself a new organizational forms and a new direction in our community. Officially, first Board of Directors with Prof. Matejko as a President was elected at the end of year 1971, but the time when The Society was born formally is connected to 24 of February 1972 when Czeslaw Milosz came to Edmonton with a lecture and presentation of his poetry. The Society had been registered in The City annals by Prof. K.Krotki.
What was the main agenda of this academic and, somehow exclusive team?
I would like immediately correct this sentence. The Society was not “An exclusive team”, despite it’s seemed like it. From the very first days of it’s existence The Polish Culture Society had directed itself toward polish community enlarge, diversified accordingly on generations and professions of polish immigrants. It’s soon has had established a huge popularity and gained a large number of its members.
Meetings, lectures, discussions, spectacles, recitals; who were invited and who eventually attended rallies and events?
Yes, indeed, an organizational form of Society consisted of above forms of public involvement but not only that. Maintaining contacts with Poland at that time was not that easy. We had invited guests from other polish centers in Canada and other countries. In the middle of 70-s, for the second time Czeslaw Milosz, a professor of Slavonic Literatures at the Berkeley University, has arrived with lectures. Tadeusz Rozewicz was reading his poetry here as well as Jacek Wozniakowski – an author from polish acclaimed weekly magazine Tygodnik Powszechny. Attendance at those meetings was overwhelmed. It is hard to recollect all this events but I would like to point that we effectively relayed on local speakers which was significantly appropriate.
After the martial law in Poland had been introduced in 1981, the Polish Cultural Society collaborated with the Citadel Theater by sponsoring special artistic program from Ottawa, titled “Winter is Yours Spring is Ours”. Performance showed at the Kaasa Theatre, played by professional Canadian actors was a huge success and a big crowds of spectators had watched this production.
In August of 1982 we did organize the first, big, the Polish Book Fair at the Heritage Days. Many of us were involved in this event and Czeslaw Milosz arrived again to Edmonton to sell his books, printed and mailed to Edmonton from Kultura Paryska. Later he was main guest at the press conference at the Uof A. I have to mention about our financial efforts we have made at that time, having able to pay for a bronze Milosz statue by Danek Mozdzenski. The statue has been set nmow in a southern University Library Rutherford building. Ceremonial unveil had been performed on 22 Day of March 1984 with Chancellor of U of A Mr. P. Savaryn. The President at the time was Prof. Witold Krzymień, only one who originated from so called “technical faculties”.
How do you remember time period when you hosted the Society and what did you achieve or what you could not?
I had been President of PCS twice: at the end of 70-s, while Prof. Krótki was absent and the second time in 90-s, which proved to be challenge. The Society went through deep crisis, almost collapsed because of division along two contradicts group within. I have been asked to to save an organization and, fortunately, those two groups recognized me as a saviour and agreed for my candidacy as a president. As my biggest success I would mention rebuilding Society and increasing the number of Society members (until about 180). I have always thought that our Society should be popular among Polonia. One of my first initiatives were turn toward youth members in the community. Accordingly, an evenings of local poets and story writers were organized, attended by many young people, who were later involved and interested to listen lectures, to discuss on many interesting topics. This period of time, coincidently had met with taking post of musical director and conductor of Edmonton Symphony by Mr. Grzegorz Nowak. The Polish Culture Society supported him endlessly by giving out money to the polish artists, coming from over the ocean (Mr. Olejniczak-pianist or Mr. Kulka-violinist). As a professor and President of the Polish Culture Society I made signing of an agreement of cooperation between Silesian University (Uniwersytet Śląski) in Poland and U of A happened. It was very first agreement ever signed between U of A and university in Poland. Among others I proposed and helped to arrange the Polish Culture Days in Edmonton as an annual event. All together- not bad.
Do you think, after those heroics years, ups and downs, The Polish Culture Society still has a chance to play a major role in nursing and protecting polish culture in Canadian society ? So many things have changed since 70-s and 80-s…
Seems to me that not only it’s has a chance but its urgent need to have an organization like this. Nobody can replace its significant role. Obviously, political situation in Poland is different now than twenty or thirty years earlier, economic situation and nowdays culture also are not the same. Relationships between Poland and other countries like Canada are more open now and we have a better access to the people, institutions, and resources. Nevertheless, some challenges remained and if members of Polish Culture Society do not take a big organizational effort, some sad perspective is going to appear ahead of our community: emptiness, less value and a step forward to insignificant existence in our daily life here. We have to prevent this possibility. Our presence in this country we can mark by giving hand our peculiar and rich polish culture.
.
On the end I would like to underline one thing. This is how important is remaining focused on local community,being active on a way to support and search for potential of creation more people interested in our culture, increasing influence and financial independence of the Society.
Personally I am glad that Society crossed the line of academic connections. I hope this going to be the source of strength but one condition must be fulfilled: you need to find as many people as possible not only to continue a tradition of the Polish Culture Society but to get ready to face new, challenging tasks.
Thank you very much for such interesting interview in the name of all lovers of polish culture, its friends and my own.
Jan Mamos
Rozmowa z jednym z inicjatorów i współzałożycieli TKP, prof. Edwardem Możejko
Przybliżmy na początek sytuację z przełomu roku 1969/70, kiedy w trakcie spotkań towarzyskich w gronie przyjaciół pojawia się temat kultury polskiej, potrzeba jej pielęgnowania, podtrzymywania więzi z Krajem i przekazywania dziedzictwa kulturowego następnym pokoleniom Polaków na emigracji…
Istotnie, sytuacja Polonii na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych wyglądała dość osobliwie. Polonia, ta z pierwszych lat powojennych, wciąż utrwalała tutaj swoją obecność i jej działalność skupiała się przede wszystkim wokół spraw wewnętrzno-polonijnych. Muszę tu podkreślić, że wśród tej Polonii znalazło się kilka bardzo wybitnych osobistości, takich np. jak gen. Romuald Wolikowski, prof. Czesław M.Rodkiewicz, Piotr Czartoryski, małżeństwo I. i M. Domeckich, prof. Konstanty Kowalewski, prof. Janusz Klawe, pułkownik Tadeusz Walkowski, dr H. Wójcicki, Ludwik Lechocinski i wielu, wielu innych. Ich działalność koncentrowała się na zachowaniu tradycji obyczajowo-religijnej przybyłych tu Polaków, budowaniu ośrodków działalności polonijnej (m.in. Dom Polski oraz zachowaniu wartości społeczno-politycznych Drugiej Rzeczpospolitej. Mimo wielkich zasług jakie to pokolenie imigrantów położyło na polu zachowania polskości, wyczuwało się jednak wyraźne oderwanie od bieżącej problematyki krajowej, szczególnie kultury i jej rozwoju w warunkach politycznego systemu PRL-u. Co prawda dopływ imigracji z Polski w tym okresie był bardzo ograniczony, ale zaistniała wówczas wyraźna potrzeba stworzenia organizacji, któraby przybliżyła sytuację ówczesnej kultury polskiej, a to mogło tylko uczynić nowsze pokolenie emigracji. Tak się złożyło, że pod koniec lat sześćdziesiątych i na początku lat siedemdziesiątych znalazło się w Edmonton kilka osób, które różnymi drogami dolaczyły do tutejszej, wcześniejszej Polonii. Wsród nich znalazło się sporo ludzi z wyższym wykształceniem, którzy zostali zatrudnieni przez tutejszy uniwersytet. Istniała też jeszcze dodatkowa, inna, powiedziałbym “lokalna”, przyczyna sprzyjająca nowym kierunkom działania. Istniał np. tzw Polish Academic and Businessmen Club, ale niektórzy uważali, ze jest on zbyt “elitarny” (np. tak uważal prof. Rodkiewicz) i dlatego należy stworzyć organizację dbająca o upowszechnienie współczesnej kultury, udostępnić ją szerszym kręgom polonijnym, a także, na ile to jest możliwe – społeczeństwu kanadyjskiemu. Była to nowa, zupełnie inna koncepcja działalności imigracyjnej.
O ile sobie przypominam, w pierwszych spotkaniach grupy założycielskiej brali udział prof., prof. K. Kowalewski, L. Kosiński (geograf, który przyjechał tutaj w 1969 r.), K. Krótki (socjolog-demograf) i ja – początkowo jako tzw. “post-doctoral fellow”, a po niespełna roku zatrudniony w Instytucie Języków i Literatur Słowiańskich jako wykładowca języka i literatury polskiej. W pierwszym czy w dwóch początkowych spotkaniach w/w osób wział także udział prof. Cz. Rodkiewicz. Dzięki uprzejmości prof. K. Kowalewskiego (wspaniały, otwarty człowiek, bez cienia egoizmu i złośliwego kombinatorstwa), spotkania odbywały się w budynku ówczesnego wydziału medycyny, dziś — stomatologii. Protokułował te zebrania czy raczej, tak mi się przynajmniej dziś wydaje, prowadził nie zobowiązujące notatki z naszych spotkań prof. K.Kowalewski. Robiliśmy to zresztą wszyscy, na własny użytek bo były to zebrania bardzo nieformalne. W czasie tych zebrań powstawały różne pomysły, omawiano rozmaite koncepcje jak zaktywizować miejscowe środowisko w kierunku większego, szerszego zainteresowania kulturą polską w kraju. Mnie, jako jedynemu tzw. humaniście w tym małym gronie, przypadło w udziale nawiązywanie pierwszych kontaktów z kierowniczym aktywem polonijnym oraz prowadzenie rozmów na temat ważnosci upowszechniania kultury polskiej wsród Polaków mieszkających na obczyźnie, a także wśród innych grup etnicznych, krótko mowiąc — wśród Kanadyjczyków. Nawiązałem bliski kontakt z p. pułkownikiem T. Walkowskim, który zaprosił mnie do wygłoszenia przemówienia okolicznościowego z okazji Święta 3 Maja organizowanego przez Kongres. Byłem też zapraszany na spotkania prywatne. Pamiętam takie spotkanie u państwa Domeckich, gdzie wygłosiłem odczyt o współczesnej poezji polskiej, głównie zaś o T. Różewiczu. Zorientowałem się wówczas jak dalece posunął się rozziew między wrażliwością literacką starszego pokolenia a młodszą generacją pisarzy polskich. Po przeczytaniu kilku fragmentów z poezji Różewicza uczestnicy spotkania zarzucali tej poezji brak patriotyzmu, bezideowość, a nawet niektórzy twierdzili, ze to “ułożona” wierszem proza. Równie niechętnie ustusunkowywano się do twórczości Cz. Miłosza, mówiac o niej, że jest niezrozumiała. Kiedy zachęcałem w 1969 r. znajdującą się w Domu Polskim bibliotekę do kupowania książek Miłosza bo (cytuję dosłownie) “/zdobędzie on w niedalekiej przyszłości Nagrode Nobla”/ traktowano moją prognozę dosyć sceptycznie. Po latach, kiedy tak się rzeczywiście stało, ś.p. pan Jerzy Hedinger publicznie przypomniał, że miałem rację.
A zatem powoli narastała świadomość potrzeby przybliżenia licznej Polonii Edmontońskiej współczesnej literatury polskiej, sztuki, muzyki malarstwa itd. Stronę organizacyjną tego kierunku działania, wciąż jeszcze formalnie nie zorganizowanego, nadal prowadził prof. K. Kowalewski i wydaje mi się, że jemu należy zawdzięczać podtrzymywanie podjętej wcześniej inicjatywy kulturalnego uaktywnienia miejscowej społeczności polonijnej.
Pierwszym prezesem nowego Towarzystwa zostaje świeżo przybyły z Afryki prof. Aleksander Matejko. Dlaczego Matejko i jak wyglądała pierwsza lista obecności na pierwszym zebraniu TKP?
Niestety, na to pytanie nie umiem odpowiedzieć i takiej listy nie mogę dostarczyć; nie wiem czy ktokolwiek ją ma. Jesli ktoś, to moze p. Joanna Matejko? A może da się taką listę znaleźć w archiwum zmarłego w ubiegłym roku profesora K.Krótkiego? W latach 1971/72 przebywałem w Niemczech Zachodnich, gdzie otrzymałem bardzo prestiżowe stypendium im. Alexandra von Humboldta (Alexander von Humboldt Stieftung).
Z profesorem Aleksandrem Matejką i jego żona Joanną Matejko spotkałem się bodajże po raz pierwszy tuż przed wyjazdem do Niemiec lub moze tuż po powrocie, tego dokładnie nie pamiętam. Pytasz dlaczego profesor Matejko został pierwszym prezesem? Otóż profesor Matejko był jednym z najwybitniejszych polskich socjologów i przerastał nas wszystkich swoim autorytetem naukowym oraz ilością opublikowanych rozpraw i książek. Jego “Socjologię pracy” czytałem jeszcze w Polsce, a ponadto był on znany jako autor książki o socjologicznych uwarunkowaniach powojennego teatru polskiego, a zatem sfera kultury nie była mu obca. Ponadto był to człowiek niezwykle dynamiczny, o ogromnej wiedzy, bardzo bezpośredni w obyciu z ludźmi, serdeczny, niosący ludziom pomoc i pokrzepienie w potrzebie, a nade wszystko pozbawiony zadęcia profesorskiego, tak typowego dla środowiska naukowego w Polsce. Mówił o sobie żartobliwie, że jest “robotnikiem nauki”. Moim zdaniem był on najbardziej predystynowany do tego, aby zostać pierwszym prezesem Towarzystwa Kultury Polskiej, a więc nadać formę organizacyjną nowym kierunkom działania w środowisku polonijnym, wciąż rosnącym liczebnie dzięki przyjazdowi nowych imigrantów. Co do dokładnej daty powstania Towarzystwa istnieją pewne rozbieżności. Oficjalnie pierwszy zarząd Towarzystwa z jej prezesem prof. Aleksandrem Matejko wybrany został pod koniec 1971 r., ale rozpoczęcie działalności Towarzystwa łączy się najprawdopodobniej z datą 24 lutego 1972 r. kiedy to Cz. Miłosz przyjechał do Edmonton z wykładem i prezentacją swojej poezji. Towarzystwo zostało zarejestrowane w annałach istniejących w mieście organizacji kulturalnych w 1975 r. przez profesora Karola Krótkiego.
Jak wyglądał program działalności TKP w pierwszych latach istnienia? Co stanowiło głowną domenę działalności tego akademickiego przecież, elitarnego zgromadzenia:
Odrazu chciałbym tu sprostować drugi człon pytania. Otóż Towarzystwo nie było “elitarnym zgromadzeniem” chociaż mogłoby się tak pozornie wydawać. Od pierwszych dni swego istnienia Towarzystwo ukierunkowało swą działalność ku szeroko pojętemu środowisku polonijnemu, obejmującemu różne pokolenia i zawody przybyłych tu imigrantów. To stanowiło o ogromnej popularności (a także liczebności) Towarzystwa i jego sukcesie.
Spotkania, odczyty, dyskusje spektakle, recitale; kogo zapraszaliście na spotkania i kto przychodził…
Tak, formy działania Towarzystwa polegały głównie na organizowaniu w/w form kontaktów z publicznością: odczytów, dyskusji itp., ale nie tylko. Kontakty z Polską były wówczas bardzo utrudnione; dlatego zapraszano gości z innych ośrodków polonijnych Kanady, a także innych krajów. W połowie lat siedemdziesiątych przyjechał tu po raz drugi z odczytami Czesław Miłosz — podówczas profesor literatur słowiańskich na uniwersytecie w Berkeley. Czytał swą poezję tutaj Tadeusz Różewicz. Odczyt w Towarzystwie Kultury wygłosił także Jacek Woźniakowski z kręgu krakowskiego “Tygodnika Powszechnego”. Na spotkaniach sale często były wypełnione po brzegi. Trudno tu wymienić wszystkie wydarzenia czy formy działania Towarzystwa, chciałbym jednak podkreslić, że wykorzystywało ono w wysokim stoponiu mówców miejscowych, co podkreślało więz Towarzystwa z tutejszym środowiskiem polonijnym.
Szczególną aktywność wykazało Towarzystwo Kultury w latach osiemdziesiątych. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, Towarzystwo Kultury we wspólpracy z aktorami tutejszego teatru zawodowego (Citadel Theater) sprowadziło z Montrealu i Ottawy zrealizowany tam program artystyczny pt. “*Zima wasza wiosna nasza” (Winter is Yours Spring is Ours)* .Wystawione w Kaasa teatrze z udziałem zawodowych aktorów kanadyjskich, przedstawienie to odniosło ogromny sukces artystyczny i przyciagnęło w ciagu kilku przedstawień tłumy widzów. W sierpniu1982 zorganizowany został podczas *”Heritage Days*” pierwszy ogromny kiermasz książki polskiej. Ponad dziesięciu członkow Towarzystwa wzięło udział w jego przygotowaniu. Jednocześnie Towarzystwo przygotowało tzw. *Dni Miłosza* połączone ze sprzedażą zbiorowego wydania dzieł Miłosza przez *”Kulturę” Paryską* oraz konferencję poświęconą jego tworczosci. Laureat Nobla zaszczycił Towarzystwo swą obecnością. Materiały z tej konferencji ukazały się pod moją redakcją w University of Alberta Press. Trzeba wreszcie wspomnieć, że Towarzystwo Kultury sfinansowało i podarowało tutejszemu Uniwersytetowi *popiersie Cz.. Miłosza dłuta Danka Możdżeńskiego*. Można je dziś oglądać w południowym holu Biblioteki Uniwersyteckiej Rutherford. Uroczyste odsłonięcie tego pomnika nastąpiło 22 marca 1984 roku z udziałem Kanclerza Uniwersytetu p. P. Savaryna.Ogromne zasługi w utrzymywaniu intensywnej aktywności Towarzystwa Kultury Polskiej położył pod koniec lat osiemdziesiątych jego ówczesny prezes *prof. Witold Krzymień* — jedyny prezes pochodzący z tzw. wydziałów technicznych Uniwersytetu.
Jak wspominasz okres, kiedy sprawowałeś funkcje prezesa; z czego jesteś dumny a czego nie udało się zrealizować?
Prezesem Towarzystwa byłem w dwóch różnych okresach: pod koniec lat siedemdziesiątych pełniłem funkcję p.o. prezesa pod nieobecność prof. K.Krótkiego, a po raz drugi w latach dziewiećdziesiątych. Ta druga kadencja (dwukrotna) stała się rzeczywistym wyzwaniem. W połowie lat dziewięćdziesiątych Towarzystwo przeżywało głęboki kryzys organizacyjny i stanęło u progu całkowitej klęski i upadku. Powstały wówczas dwie grupy rozłamowe, które rościły sobie pretensje do reprezentowania Towarzystwa. Poproszono mnie wówczas o podjęcie próby uratowania Towarzystwa. Na szczęście obie kłócące się ze sobą “frakcje” Towarzystwa uznały mnie za jedynie możliwego do zakceptowania “ugodowego” kandydata na prezesa i wyraziły zgodę na moja prezesurę. Za największy sukces tego okresu uważam odbudowanie organizacji, powiększenie liczebności jej członków. Tak jak w latach osiemdziesiątych, ilość członków Towarzystwa wróciła do jego szczytowego stanu i wahała się między 150 do 180 osób. Zawsze uważałem za rzecz niezwykle ważną “upowszechnienie” Towarzystwa wsród Polonii. Jedną z pierwszych inicjatyw jakie wówczas podjąłem był zwrot ku młodzieży. Zorganizowałem wieczór autorski miejscowych poetów, prozaików. Był to niezwykle udany wieczór. Organizowaliśmy odczyty, spotkania dyskusyjne itp. Okres ten zbiegł się *z podjęciem dyrygentury Edmontońskiej Orkiestry Symfonicznej przez p. Grzegorza Nowaka*. Towarzystwo nieustannie pomagało mu w sfinansowaniu sprowadzanych tu z Polski wybitnych artystów-muzyków (np.Olejniczak, Kulka), organizowaliśmy wystawy plastyczne polskich malarzy itd.Towarzystwo znów okrzepło. Jako profesor uniwersytetu i prezes Towarzystwa Kultury Polskiej doprowadziłem do podpisania umowy o współpracy między *Uniwersytetem Śląskim a Uniwersytetem Alberty.* Była to pierwsza umowa jaka kiedykolwiek została podpisana między Uniwersytetem Alberty a wyższą uczelnią w Polsce. Za ogromny sukces uważam też zaproponowany przeze mnie i realizowany pomysł organizowania *Dni Kultury Polskiej w **Edmonton*. W sumie chyba niezły dorobek.
Czy po latach wzlotów i upadków, Towarzystwo Kultury Polskiej jakie jest dzisiaj, ma szansę, Twoim zdaniem, na pełnienie ważnej funkcji jakim jest upowszechnianie, pielęgnowanie kultury polskiej wsród Polonii i mieszkańców //Edmonton//? Co się zmieniło w tym względzie jezeli porównujesz TKP takie, jakim było w latach 70-tych i 80-tych z tym, które istnieje w roku 2008?
Wydaje mi się, że jest nie tylko miejsce, ale nawet nagląca potrzeba istnienia takiej organizacji jak Towarzystwo Kultury Polskiej. Nikt jego działalności nie jest w stanie zastąpić. W porównaniu z jego poczatkami zmieniła się oczywiście sytuacja polityczna, gospodarcza i kulturalna Polski — kontakty stały się bardziej otwarte, wszystko jest dostępniejsze. Stwarza to nowe wyzwania. Z jednej strony może się wydawać, że teraz jest prościej, łatwiej pozostawać w kontakcie z krajem, jego kulturą, ale to tylko złudzenie bo jeśli nie podejmie się świadomego wysiłku organizacyjnego w celu przyswajania, upowszechniania, przekazywania wartości kultury polskiej tutaj, to wytworzy się niebezpieczna próżnia, pustka i w końcowym rezultacie nastąpi zubożenie naszego codziennego życia tutaj. Należy temu koniecznie zapobiec. Nasza obecność tutaj najskuteczniej zaznaczymy osobliwością i bogactwem naszej kultury.
Co chcialbyś dodać do tego, co już zostało powiedziane a co, Twoim zdaniem jest najważniejsze dla przyszłosci Towarzystwa aby cele do jakich zostało powołane mogły być realizowane? Czy cele Towarzystwa są wciąż takie same jak prawie 40 lat temu?
Właściwie już na to pytanie odpowiedziałem przed chwilą. Chciałbym jednak podkreślić bardzo mocno jedną rzecz, a mianowicie to jak ważną sprawą pozostaje koncentrowanie się na tutejszym środowisku polonijnym, aktywizowanie go w sensie kulturalnym, tzn.wykorzystywanie miejscowego potencjału kulturalnego, a co za tym idzie troska o powiększenie liczebności członków organizacji oraz umacnianie jej środków i możiwosci finansowych. Osobiście cieszę się, że Towarzystwo wyszło poza opłotki kojarzące je ze środowiskiem uniwersyteckim. Mam nadzieję, że stanie się to źródłem siły Towarzystwa, ale jeden warunek musi być spełniony: trzeba znaleźć jak największą ilość osób chętnych nie tylko do kontynuowania bogatej tradycji Towarzystwa Kultury Polskiej, ale i gotowych do podjęcia nowych zadań.
Bardzo dziękuję za udzielenie tak interesujących odpowiedzi w imieniu wszystkich milośników kultury polskiej, jej przyjaciól i sympatyków oraz własnym.
Jan Mamos
Speak Your Mind