Alternatywa

Autor: Staszek Smuga-Otto

Finał?…

Tydzień temu prasa krajowa donosiła: „Polacy czekali 30 lat na wyrok, który zapadł 12 go stycznia 2012. Sąd nie tylko skazał jednego z twórców stanu wojennego, ale również rozstrzygnął jeden z najważniejszych sporów historycznych, który dzieli społeczeństwo. Stan wojenny w Polsce nielegalnie wprowadziła grupa przestępcza pod kierunkiem Wojciecha Jaruzelskiego – uznał Sąd Okręgowy w Warszawie. Sąd nie tylko skazał Kiszczaka, ale też jasno stwierdził, że wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. było efektem realizacji z góry powziętego planu, nie zaś próbą zapobieżenia interwencji z zewnątrz. – Nie ma wątpliwości, że w momencie wprowadzenia stanu wojennego nie było bezpośredniego zagrożenia interwencją ze strony wojsk Układu Warszawskiego – uzasadniała sędzia Ewa Jethon…”.
My, dla jasności możemy dodać, że w świetle licznych odtajnionych dokumentów z sowieckich, peerelowskich i „sojuszniczych” archiwów bezspornie wynika, że w 1981 roku również i Jaruzelski był tego w pełni świadomy. Obawiał się natomiast takiego obrotu sprawy, że nie wykonując polecenia Kremla straci zaufanie mocodawców i władza w Peerelu przekazana zostanie w ręce tzw. wtedy „betonów”, czyli grupy wywodzącej się z dawnych ubecko – moczarowskich kręgów, skupionej wokół Olszowskiego, Grabskiego i Milewskiego.
Dzisiejsze ekstremy, i te z lewej i te z prawej się burzą. Dla tych pierwszych jest skandalicznym, że ośmielono się oskarżyć ich patriotycznych idoli, i to o „udział w przestępczym związku” i postawić ich przed sądem. Dla tych drugich, że wyroki za tę niesłychaną zbrodnię są tak śmiesznie niskie („jak za kradzież kury”). I jedni i drudzy nie rozumieją, bądź udają niezrozumienie, że to nie o tych starców tam naprawdę chodzi. Że postawienie ich przed sądem i oskarżenie o udział w przestępczym związku zostało wymuszone przez brak innych, mieszczących się w polskim systemie prawnym możliwości oceny i obiektywnego werdyktu wprowadzenia w 1981 roku stanu wojennego. Wszelkie wcześniejsze polityczne próby dokonania takiej oceny zawiodły, gdyż pomimo upływu wielu lat temat wciąż aktywnie wykorzystywano w walkach politycznych, a znacząca część społeczeństwa – a więc potencjalnych wyborców – pozostawała i pozostaje pod wpływem kłamliwej i upartej propagandy z lat osiemdziesiątych. Tej, nazywającej decyzję Generała „mniejszym złem” – bo ratującej Polskę przed najazdem sojuszniczych hord.
Wyrok sądu okręgowego, choć nie ostateczny, bo podlegający prawu rewizji, zamyka ostatecznie sprawę. Ale czy rzeczywiście???
Od samego momentu wprowadzenia swej decyzji w życie w grudniu 81, Jaruzelski konsekwentnie i uparcie powtarzał: „stan wyższej konieczności” – jako uzasadnienie, i „mniejsze zło” – jako własną ocenę jego wprowadzenia. Propaganda tamtych czasów, wpierw ta „szeptana”, a później już quasi oficjalna, interpretowała tę jego mantrę jednoznacznie: „wprowadzenie stanu wojennego było jedyną alternatywą do sowieckiej i sojuszniczej interwencji zbrojnej”. Jaruzelski nie zaprzeczał, bo takie uzasadnienie rzeczywiście przemawiało do wyobraźni tłumów (i do dziś przemawia).
I to z tą własnie interpretacją warszawski Sąd Okręgowy rozprawił się ostatecznie. I chwała pani sędzi Ewie Jethon za takie właśnie ujęcie zagadnienia. Bo tyle tylko mógł sąd i zadanie swe wykonał. Niestety, gdy sąd sądzi, to wypada również wydać i wyrok – i sąd go wydał. Jaruzelski został wyłączony (permanentnie?) ze względu na stan zdrowia. Jego główny wówczas pomagier, „prawa ręka”, generał Kiszczak otrzymał dwa lata w zawieszeniu, a ówczesnego pierwszego sekretarza KC partii, Kanię uniewinniono, bo przeciwstawiał się pomysłowi wprowadzenia stanu wojennego.
Stan, opisany w skrócie powyżej, to jednak tragikomedia niedomówień, oszustw i pomyłek.
Zacznijmy od Kani. Rzeczywiście był „przeciw”. Ale „przeciw” byli przecież także Olszowski, Grabski, Milewski i cała ich pomoczarowska ubecka zgraja. Oni podgrzewali nastroje, judzili i prowokowali. Oni organizowali „bezczeszczenie” grobów radzieckich żołnierzy, oni zorganizowali prowokację bydgoską, oni chcieli dorwać się do władzy przy pomocy sowieckich bagnetów i utopić Solidarność we krwi, używając do tego sił „bezpieczeństwa”, ZOMO, milicji i KBW…, czyli jednostek siłowych podległych kierowanemu przez Milewskiego, a nadzorowanego przez Kanię resortu Spraw Wewnętrznych.
A Jaruzelski? – Pierwszą jego personalną decyzją po powrocie z Moskwy w lutym 81 i przejęciu funkcji premiera było dymisjonowanie Milewskiego i powołanie na funkcje ministra spraw wewnętrznych swego najbardziej zaufanego generała, szefa wywiadu wojskowego, Kiszczaka. To właśnie on miał za zadanie zneutralizować i opanować resort bezpieczeństwa. Nie do końca mu się to udało, bo opór ubeckiego aparatu był potężny – vide: masakra urządzona górnikom „Wujka” przez zomowców, liczne pobicia demonstrantów i opozycjonistów przez milicję, prowokacje bezpieki – a do takich zaliczyć należy i morderstwo księdza Popiełuszki. Ich pokazowym numerem było spektakularne pobicie działaczy Solidarności w Bydgoszczy w marcu 81. Miało ono za zadanie spowodować niekontrolowany wybuch społecznego gniewu, strajk generalny, a w wyniku zmuszenie Kremla do zastapienia Jaruzelskiego Grabskim (lub Olszowskim) i udzielenie ubecji carte blanche na siłową rozprawę z warcholącym społeczeństwem. Nie udało się jednak, sieroty po Moczarze przeliczyły się i tym razem. Wałęsa – po tajemniczej i dramatycznej rozmowie z wicepremierem Rakowskim i przy oporze znacznej części prezydium KK „S” – odwołał w ostatniej chwili strajk generalny. Nie znamy szczegółów tej jego rozmowy, ale domyślać się można, że to wtedy właśnie zapoznano Wałęsę z rzeczywistą alternatywą do rządów wojskowych.
Pozostawał jednak wciąż Kania na kluczowej pozycji pierwszego sekretarza KC. Nie na długo – już w kilka miesięcy później i on „zrezygnował” – a jego pozycję przejął Jaruzelski.
I wreszcie Kiszczak, ten skazany obecnie na dwa lata, w zawieszeniu.. – wierny współpracownik Jaruzelskiego, ściśle i uczciwie wykonujący polecenia szefa, któremu ufał. Nigdy jednak do końca nie dający rady opanować żywiołu ubeckiego w podległym sobie, ale wrogim w stosunku do szefa, resorcie.
Posłowie:
Znając fakty, trudno nie zgodzić się z Jaruzelskim, że działał w „stanie wyższej konieczności” i że jego decyzja wprowadzenia stanu wojennego była wyborem „mniejszego zła”. Tyle tylko, że generał wpadł w, przez siebie samego i przez jego propagandzistów zastawioną, pułapkę. Najpierw – dając delikatnie do zrozumienia, a później potwierdzając to otwarcie, że alternatywą była sowiecka wojskowa interwencja. Może i było to skuteczne wtedy – strach przed „kacapami” był paraliżujący. Ale minęły lata, „ruskie” się wycofały, Związek się rozwiązał – czas więc było powiedzieć ludziom prawdę: „alternatywą do stanu wojennego było przejęcie władzy przez bezpiekę i brutalna rozprawa z opozycją, mogąca łatwo doprowadzić do krwawej wojny domowej…”.
Może wtedy, gdyby Generałowi starczyło cywilnej odwagi i przestał kłamać, nie potrzebny byłby ten ostatni sądowy proces, a Generała i jego ludzi oceniono by według ich rzeczywistych motywacji i intencji. I może, gdyby jednak tamte decyzje i uczynki miały być osądzone, to nie Kiszczak, a właśnie Kania doczekałby się wyroku skazującego. Nie wspominając już nawet o Grabskim, Olszowskim, Milewskim et consortes…
Ale generałowi nie starczyło odwagi. I do historii przejdzie, jako postać żałosna.Finał?…

Tydzień temu prasa krajowa donosiła: „Polacy czekali 30 lat na wyrok, który zapadł 12 go stycznia 2012. Sąd nie tylko skazał jednego z twórców stanu wojennego, ale również rozstrzygnął jeden z najważniejszych sporów historycznych, który dzieli społeczeństwo. Stan wojenny w Polsce nielegalnie wprowadziła grupa przestępcza pod kierunkiem Wojciecha Jaruzelskiego – uznał Sąd Okręgowy w Warszawie. Sąd nie tylko skazał Kiszczaka, ale też jasno stwierdził, że wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. było efektem realizacji z góry powziętego planu, nie zaś próbą zapobieżenia interwencji z zewnątrz. – Nie ma wątpliwości, że w momencie wprowadzenia stanu wojennego nie było bezpośredniego zagrożenia interwencją ze strony wojsk Układu Warszawskiego – uzasadniała sędzia Ewa Jethon…”.
My, dla jasności możemy dodać, że w świetle licznych odtajnionych dokumentów z sowieckich, peerelowskich i „sojuszniczych” archiwów bezspornie wynika, że w 1981 roku również i Jaruzelski był tego w pełni świadomy. Obawiał się natomiast takiego obrotu sprawy, że nie wykonując polecenia Kremla straci zaufanie mocodawców i władza w Peerelu przekazana zostanie w ręce tzw. wtedy „betonów”, czyli grupy wywodzącej się z dawnych ubecko – moczarowskich kręgów, skupionej wokół Olszowskiego, Grabskiego i Milewskiego.
Dzisiejsze ekstremy, i te z lewej i te z prawej się burzą. Dla tych pierwszych jest skandalicznym, że ośmielono się oskarżyć ich patriotycznych idoli, i to o „udział w przestępczym związku” i postawić ich przed sądem. Dla tych drugich, że wyroki za tę niesłychaną zbrodnię są tak śmiesznie niskie („jak za kradzież kury”). I jedni i drudzy nie rozumieją, bądź udają niezrozumienie, że to nie o tych starców tam naprawdę chodzi. Że postawienie ich przed sądem i oskarżenie o udział w przestępczym związku zostało wymuszone przez brak innych, mieszczących się w polskim systemie prawnym możliwości oceny i obiektywnego werdyktu wprowadzenia w 1981 roku stanu wojennego. Wszelkie wcześniejsze polityczne próby dokonania takiej oceny zawiodły, gdyż pomimo upływu wielu lat temat wciąż aktywnie wykorzystywano w walkach politycznych, a znacząca część społeczeństwa – a więc potencjalnych wyborców – pozostawała i pozostaje pod wpływem kłamliwej i upartej propagandy z lat osiemdziesiątych. Tej, nazywającej decyzję Generała „mniejszym złem” – bo ratującej Polskę przed najazdem sojuszniczych hord.
Wyrok sądu okręgowego, choć nie ostateczny, bo podlegający prawu rewizji, zamyka ostatecznie sprawę. Ale czy rzeczywiście???
Od samego momentu wprowadzenia swej decyzji w życie w grudniu 81, Jaruzelski konsekwentnie i uparcie powtarzał: „stan wyższej konieczności” – jako uzasadnienie, i „mniejsze zło” – jako własną ocenę jego wprowadzenia. Propaganda tamtych czasów, wpierw ta „szeptana”, a później już quasi oficjalna, interpretowała tę jego mantrę jednoznacznie: „wprowadzenie stanu wojennego było jedyną alternatywą do sowieckiej i sojuszniczej interwencji zbrojnej”. Jaruzelski nie zaprzeczał, bo takie uzasadnienie rzeczywiście przemawiało do wyobraźni tłumów (i do dziś przemawia).
I to z tą własnie interpretacją warszawski Sąd Okręgowy rozprawił się ostatecznie. I chwała pani sędzi Ewie Jethon za takie właśnie ujęcie zagadnienia. Bo tyle tylko mógł sąd i zadanie swe wykonał. Niestety, gdy sąd sądzi, to wypada również wydać i wyrok – i sąd go wydał. Jaruzelski został wyłączony (permanentnie?) ze względu na stan zdrowia. Jego główny wówczas pomagier, „prawa ręka”, generał Kiszczak otrzymał dwa lata w zawieszeniu, a ówczesnego pierwszego sekretarza KC partii, Kanię uniewinniono, bo przeciwstawiał się pomysłowi wprowadzenia stanu wojennego.
Stan, opisany w skrócie powyżej, to jednak tragikomedia niedomówień, oszustw i pomyłek.
Zacznijmy od Kani. Rzeczywiście był „przeciw”. Ale „przeciw” byli przecież także Olszowski, Grabski, Milewski i cała ich pomoczarowska ubecka zgraja. Oni podgrzewali nastroje, judzili i prowokowali. Oni organizowali „bezczeszczenie” grobów radzieckich żołnierzy, oni zorganizowali prowokację bydgoską, oni chcieli dorwać się do władzy przy pomocy sowieckich bagnetów i utopić Solidarność we krwi, używając do tego sił „bezpieczeństwa”, ZOMO, milicji i KBW…, czyli jednostek siłowych podległych kierowanemu przez Milewskiego, a nadzorowanego przez Kanię resortu Spraw Wewnętrznych.
A Jaruzelski? – Pierwszą jego personalną decyzją po powrocie z Moskwy w lutym 81 i przejęciu funkcji premiera było dymisjonowanie Milewskiego i powołanie na funkcje ministra spraw wewnętrznych swego najbardziej zaufanego generała, szefa wywiadu wojskowego, Kiszczaka. To właśnie on miał za zadanie zneutralizować i opanować resort bezpieczeństwa. Nie do końca mu się to udało, bo opór ubeckiego aparatu był potężny – vide: masakra urządzona górnikom „Wujka” przez zomowców, liczne pobicia demonstrantów i opozycjonistów przez milicję, prowokacje bezpieki – a do takich zaliczyć należy i morderstwo księdza Popiełuszki. Ich pokazowym numerem było spektakularne pobicie działaczy Solidarności w Bydgoszczy w marcu 81. Miało ono za zadanie spowodować niekontrolowany wybuch społecznego gniewu, strajk generalny, a w wyniku zmuszenie Kremla do zastapienia Jaruzelskiego Grabskim (lub Olszowskim) i udzielenie ubecji carte blanche na siłową rozprawę z warcholącym społeczeństwem. Nie udało się jednak, sieroty po Moczarze przeliczyły się i tym razem. Wałęsa – po tajemniczej i dramatycznej rozmowie z wicepremierem Rakowskim i przy oporze znacznej części prezydium KK „S” – odwołał w ostatniej chwili strajk generalny. Nie znamy szczegółów tej jego rozmowy, ale domyślać się można, że to wtedy właśnie zapoznano Wałęsę z rzeczywistą alternatywą do rządów wojskowych.
Pozostawał jednak wciąż Kania na kluczowej pozycji pierwszego sekretarza KC. Nie na długo – już w kilka miesięcy później i on „zrezygnował” – a jego pozycję przejął Jaruzelski.
I wreszcie Kiszczak, ten skazany obecnie na dwa lata, w zawieszeniu.. – wierny współpracownik Jaruzelskiego, ściśle i uczciwie wykonujący polecenia szefa, któremu ufał. Nigdy jednak do końca nie dający rady opanować żywiołu ubeckiego w podległym sobie, ale wrogim w stosunku do szefa, resorcie.
Posłowie:
Znając fakty, trudno nie zgodzić się z Jaruzelskim, że działał w „stanie wyższej konieczności” i że jego decyzja wprowadzenia stanu wojennego była wyborem „mniejszego zła”. Tyle tylko, że generał wpadł w, przez siebie samego i przez jego propagandzistów zastawioną, pułapkę. Najpierw – dając delikatnie do zrozumienia, a później potwierdzając to otwarcie, że alternatywą była sowiecka wojskowa interwencja. Może i było to skuteczne wtedy – strach przed „kacapami” był paraliżujący. Ale minęły lata, „ruskie” się wycofały, Związek się rozwiązał – czas więc było powiedzieć ludziom prawdę: „alternatywą do stanu wojennego było przejęcie władzy przez bezpiekę i brutalna rozprawa z opozycją, mogąca łatwo doprowadzić do krwawej wojny domowej…”.
Może wtedy, gdyby Generałowi starczyło cywilnej odwagi i przestał kłamać, nie potrzebny byłby ten ostatni sądowy proces, a Generała i jego ludzi oceniono by według ich rzeczywistych motywacji i intencji. I może, gdyby jednak tamte decyzje i uczynki miały być osądzone, to nie Kiszczak, a właśnie Kania doczekałby się wyroku skazującego. Nie wspominając już nawet o Grabskim, Olszowskim, Milewskim et consortes…
Ale generałowi nie starczyło odwagi. I do historii przejdzie, jako postać żałosna.