Życzenia

Autor: Staszek Smuga-Otto

Życzenia.

W nawale ekscytujących doniesień z wyników polowania na “the most wanted” terrorystę stulecia, brawurowej i z zegarmistrzowską precyzją przeprowadzonej przez komandosów amerykańskich w Pakistanie akcji odstrzału tegoż; jego podłej i tchórzliwej reakcji zasłaniania się przed kulami komandosów własną żoną, jako „żywą tarczą” – prawie zupełnie umknęłoby nam inne istotne zdarzenie – wybory parlamentarne w naszym kraju. Na szczęście jednak wielu z nas pamiętało i jakoś tak około 60 ciu procent zagłosowało.

Poniedziałkowy wieczór spędziłem, wbrew mej odwiecznej niechęci do TV, przylepiony do ekranu telewizora. Od pierwszych, niepewnych i chwiejnych notowań, gdy to konserwatyści już się nieco wysforowali do przodu, a w peletonie, prawie łeb w łeb pedałowali nowi demokraci i liberałowie. Z minuty na minutę cyferki notowań zmieniały się, liberałowie stali w miejscu, a nowi demokraci gwałtownie przyspieszali. Torysi Harpera pedałowali równo i szybko. Po paru godzinach doszli wreszcie do mety. Wyniki wszyscy znamy.

Zwycięstwo wyborcze Torysów nie zaskoczyło chyba nikogo. Tego spodziewaliśmy się, choć wielu z nas zaskoczył jego wymiar. Cała reszta – to jednak wielka niespodzianka. Nowi Demokraci pokazali w tych wyborach polityczną klasę. Osiągnęli więcej, niż można się było spodziewać. Ich 106 miejsc w parlamencie, to wielki sukces plasujący ich jako niekwestionowaną opozycję. Zdyskwalifikowanie Liberałów, to też spore osiągnięcie. Ale, według mnie największym ich poniedziałkowym sukcesem jest zdobycie szturmem Quebecu i „dorżnięcie watah” separatystów. Klęska Bloku jest niewyobrażalna.

Końcowy fragment telewizyjnej transmisji okazał się być jednak najciekawszym. To wtedy, gdy wyniki były już prawie pewne, dziennikarze z kamerami odwiedzili siedziby głównych sztabów wyborczych partii.

The Bloc Quebecois – ponure twarze działaczy partyjnych i liderów, nie potrafiących, lub nie starających się ukryć uczuć wściekłości i zawodu. Agresja w ruchach, żółć w słowach przemówienia Gilles’a Duceppe. Koniec spektaklu!

Liberałowie – smutek i smętek. Do przywódcy, szlachetnie prezentującego się profesora Harvardu Michael’a Ignatieff chyba niezbyt jeszcze dotarły rozmiary klęski, a już na pewno nie jej zasadnicze przyczyny. Dziękował za trudy sztabów wyborczych, a klęskę brał wspaniałomyślnie na swe barki. Powieki mu opadały, wręcz jakby zasypiał przed kamerą. Czy jednak rzeczywiście to on i tylko on zawinił? Pewnie popełnił kardynalny błąd 25go marca, gdy opozycja zgłaszała votum nieufności do rzadu Harpera, nie zauważając „dołka” popularności, w jakim znalazła się jego partia. Ale ta niepopularność to jednak sprawa poważniejsza.

Nowi Demokraci – szał radości, entuzjazm i euforia. Lider – Jack Layton, aż tańczył i piał z zachwytu. A miał się, rzeczywiście czym zachwycać. Nigdy jeszcze NDP nie osiągnęła tak wspaniałego sukcesu wyborczego. Sami, bez „pomocy” jakichkolwiek koalicjantów będą mogli teraz, przez następne 4 lata grać rolę i pełnić obowiązki oficjalnej opozycji w parlamencie. Szkoda, że w jego przemówieniu – najdłuższym ze wszystkich innych tego wieczoru – tak mało znalazło się konkretów. Zupełnie jakby nie zdawał sobie sprawy, że już wygrał, już agitka skończona.

I wreszcie lider Torysów, Stephen Harper. Wielki wygrany. 167 mandatów to o 12 więcej, niż wymagane minimum do stworzenia rządu większościowego. Radość na twarzy, ale jednak nie euforia. Po standardowych podziękowaniach przeszedł do podstawowych konkretów. Zwięźle, niezbyt rozwlekle. Dzisiaj – cieszmy się i świętujmy. Jutro… zawinąć rękawy i do pracy!

Jak bardzo różne zaprezentowały się tego późnego poniedziałkowego wieczoru sylwetki liderów głównych kanadyjskich partii politycznych.

A teraz moje, zapowiedziane w tytule, życzenia dla nich:

Harperowi – by konsekwentnie realizował zapowiedziany program, ustrzegł się euforii zwycięstwa i nie zapomniał, że sytuacja „większościowa” na pewno niezwykle ułatwia rządzenie i administrowanie państwaem, ale jednocześnie prowadzić może prostą drogą do wzrostu arogancji. Że wzrasta też poczucie bezkarności w szeregach partyjnych bonzów, tworzą się układy nieformalne – a stąd już krok jeden do korupcyjnych afer. A to zwiastuje koniec. Patrzeć więc bacznie na ręce swych polityków i administratorów i nie stosować żadnej taryfy ulgowej.

Ignatieffowi – miłej i spokojnej harvardzkiej emerytury. Niech sobie znów odetchnie powietrzem campusu i wreszcie odpocznie. A jego następcy w partii (bo następnego ranka, po przespaniu się, Ignatieff zgłosił chęć rezygnacji) – przemyśleć dokładnie i dogłębnie przyczyny klęski wyborczej.  Uzmysłowić sobie to, przed czym (wyżej) przestrzegam Harpera, a co wydarzyło się kilka lat temu Liberałom Jean Chretien’a. Mają to i w swojej historii Torysi, gdy ich prawie że wyeliminowano w latach 90ych z kanadyjskiej politycznej sceny. Potrzebowali aż kilkunastu lat i gruntownej przebudowy kadrowej – by na scenę powrócić. Drodzy Liberałowie – uderzcie się w piersi i wyciągnijcie z klęski wnioski. Kanada potrzebuje silnej i uczciwej (sic!) partii centrowej, przydacie się jeszcze.

Layton’owi – spokoju i powagi. Rola oficjalnej parlamentarnej opozycji jest dla państwa niezwykle ważna i potrzebna. Sytuacja, gdy można sobie pozwolić na ostrą, bezkompromisową (bo bez konieczności podlizywania się jakimkolwiek koalicjantom) krytykę projektów i posunięć partii większościowej, jest wyśmienita. Stwarza szansę, by konstruktywną krytyką pomóc rządzącym i jednocześnie pokazać się nam wszystkim, społeczeństwu jako siła odpowiedzialna, pozytywna. A to może zaowocować za cztery już lata.

Gilles’owi Duceppe i jego Bloc Quebecois – by zrozumieli, że separatyzm nie jest w niczyim, może jedynie poza wąską grupą partyjnych działaczy, interesie. Że zrozumiała to wreszcie większość ich byłych wyborców i dlatego wymiotła ich z federalnej sceny. Że piękny język, kulturę francuską powinno się szanować, cenić i pielęgnować, a nie używać cynicznie do wygrywania własnych interesów, rozbudzając szowinizm i głosząc separatyzm. Wątpię jednak, by ci panowie – widziałem ich miny i zachowanie – gotowi byli na tak zasadniczą zmianę kursu. W takim razie życzę im, by nigdy już nie zaistnieli, jako partia federalna.

Już lepiej, by tą czwartą partią byli… Zieloni.